Nghề phiên dịch, “lên voi xuống chó”.
Không phải ngẫu nhiên mà nghề phiên dịch được so sánh với từ này. Bởi phiên dịch là một nghề rất nguy hiểm, thành công có thể trong chốc lát nhưng thất bài có thể kề ngay sau đó. Có thể lúc này bạn là một phiên dịch viên sáng giá, nhưng biết đâu, chỉ qua một buổi phiên dịch thôi bạn đã phải gặp thất bài ê chề, chỉ vì một sai lầm ấu trĩ. Dưới đây là một số lỗi mà phiên dịch viên thường phạm phải khi hành nghề, bạn cần tránh để không phải bị những sai lầm đáng tiếc phá hủy sự nghiệp của mình.
1. Lễ tân ngoại giao
Phiên dịch viên phải đứng ở bên tay trái, hơi lùi về phía sau một chút so với khách hàng của mình, tránh ống kính của giới báo chí truyền thông. Điều kị nhất khi phiên dịch là dám “cả gan” đứng (ngồi) bên phải của khách chính Vị trí này chỉ dành cho phụ tá, trợ lý hoặc cấp phó của khách chính.
2. Trang phục
Phiên dịch cần chọn trang phục đúng mực, có tông màu nhẹ hơn, nhạt hơn so với khách chính vì khách chính nào muốn các thành viên trong đoàn lại “nổi trội” hơn mình Tuyệt đối không sử dụng trang phục lòe loẹt, quá thời trang. Ví dụ, nếu khách chính mặc complê đen, áo sơ-mi trắng, thắt ca-ra-vát màu đỏ thì phiên dịch nên mặc tương tự, nhưng thắt ca-rat-vát màu xanh nhạt. Cho dù là dịch “song song”, ngồi trong ca-bin, cách xa khu vực hội họp, phiên dịch cũng nên ăn mặc lịch sự. Áo phông, quần bò là những thứ cấm kỵ đối với phiên dịch hội nghị.
3. Về giọng nói
Giọng nói là một yếu tố rất quan trọng đối với phiên dịch viên. Người phiên dịch là người điều phối phiên làm việc giữa hai đối tác khác nhau về ngôn ngữ và phông văn hóa. Vì thế, một yêu cầu bắt buộc đối với phiên dịch là phải có chất giọng truyền cảm, phát âm rõ ràng, lưu loát.
Chất giọng the thé không thể làm hài lòng quan khách hội nghị cho dù phương án dịch có hay đến đâu đi chăng nữa. Vì vậy, nếu sinh nghề tử nghiệp với phiên dịch, hãy chăm chỉ luyện giọng mỗi ngày cho dù bạn đã được trời phú cho một chất giọng truyền cảm. Hãy đọc báo, đọc sách, đọc truyện thành tiếng như trẻ tiểu học tập đọc vậy.
4. Trình độ kiến thức
Một trong những nguyên tắc hàng đầu là không bao giờ được tỏ ra “thông minh” hơn khách chính. Cho dù phiên dịch viên có kiến thức uyên thâm đến đâu cũng không nên “khoe hàng” để tỏ ra nổi trội. Tìm ra phương án dịch hay, thanh thoát là rất tốt. Tuy nhiên, giải pháp an toàn nhất chính là cách dịch đúng từng-chữ-một. Thoạt nghe, tưởng là đơn giản, nhưng kỳ thực việc này rất khó (!) Chỉ những người không thể dịch đúng, dịch sát từng-chữ-một mới cố tình chọn một phương án khác, dài (ngắn) hơn, diễn đạt “thoáng” hơn.
5. Tìm hiểu kỹ trước mỗi cuộc phiên dịch
Để có một phiên làm việc thành công, người phiên dịch phải trải qua các bước như tìm hiểu hoạt động của đối tác, các văn bản, văn kiện liên quan, theo dõi tình hình của lĩnh vực dịch thuật trong suốt một thời gian dài. Vì thế, tiền thù lao cho phiên dịch không chỉ là khoản kinh phí chi trả cho một phiên làm việc nhất định, mà đó là giá trị tích lũy của một cá nhân (tập thể) phiên dịch trong nhiều ngày, nhiều tháng, thậm chí nhiều năm